İSG Uzmanı Olabilir Miyim? 2026 Uygunluk, Denklik ve Mezuniyet Rehberi
- Mehmet Erdem TOKUŞ
- 11 saat önce
- 3 dakikada okunur
Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) profesyoneli olmak, sadece bir sertifika sahibi olmak değil; 6331 sayılı Kanun’un tanıdığı yasal bir otoriteye dönüşmektir. Ancak bu yola çıkmadan önce adayların sorduğu en kritik soru şudur: "Benim diplomam İSG uzmanı olmaya uygun mu?" 2026 yılı itibarıyla güncellenen mevzuat ve YÖK denklik esasları çerçevesinde, kimlerin bu unvanı alabileceğini, hangi bölümlerin "teknik eleman" statüsünde sayıldığını ve denklik süreçlerini profesyonel bir bakış açısıyla ele alıyoruz.
1. İSG Uzmanı Olma Şartları: Yasal Dayanak ve "Teknik Eleman" Tanımı
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 3. maddesi, İş Güvenliği Uzmanı olabilecek kişileri net bir şekilde tanımlar. Yasaya göre bu unvana sahip olabilmek için "Teknik Eleman" statüsünde bir diplomaya sahip olmak ve Bakanlıkça yetkilendirilmiş eğitimleri tamamlayarak ÖSYM sınavında başarılı olmak şarttır.
2026 vizyonunda, sanayinin dijitalleşmesi (Endüstri 4.0) ve iş kazalarına karşı sıfır tolerans ilkesi, bu unvana sahip olacak kişilerin akademik altyapısının doğruluğunu her zamankinden daha kritik hale getirmiştir.
2. İSG Uzmanı Olabilecek Mezuniyet Branşları
Eğer aşağıda listelenen bölümlerden birinden mezunsanız, İSG dünyasına giriş biletine sahipsiniz demektir:
A. Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Mezunları
Tüm mühendislik branşları (İnşaat, Makine, Elektrik-Elektronik, Gıda, Bilgisayar, Jeoloji vb.) ve Mimarlık bölümü mezunları doğrudan "C Sınıfı İş Güvenliği Uzmanlığı" eğitimine başvurabilirler. 2026 yılında, özellikle yazılım ve yapay zeka mühendislerinin "Dijital İSG" süreçlerindeki rolü nedeniyle bu branşlara olan talep artış göstermektedir.
B. Fen veya Fen-Edebiyat Fakültesi Mezunları (Spesifik Branşlar)
Burada en çok kafa karışıklığı yaşanan nokta "tüm fen mezunları" algısıdır. Oysa kanun sadece üç branşı kapsar:
Fizik Bölümü
Kimya Bölümü
Biyoloji Bölümü Bu bölümlerden mezun olanlar (veya Fen-Edebiyat bünyesinde bu eğitimi alanlar) teknik eleman statüsündedir. Matematik, İstatistik veya Astronomi gibi bölümler maalesef kapsam dışıdır.
C. Teknik Öğretmenler
Teknik Eğitim Fakültelerinden mezun olan ve "Teknik Öğretmen" unvanı taşıyan kişiler de bu listeye dahildir. Mesleki ve teknik eğitimin sahadaki önemi nedeniyle, teknik öğretmenlerin İSG uzmanlığı konusundaki saha tecrübesi büyük bir avantaj teşkil eder.
D. İş Sağlığı ve Güvenliği Programı Mezunları (Ön Lisans ve Lisans)
İSG Lisans Mezunları: Doğrudan C Sınıfı eğitimine (veya bazı durumlarda yüksek lisans ile B sınıfına) geçiş yapabilirler.
İSG Ön Lisans Mezunları: 2 yıllık üniversite mezunları arasında İSG uzmanı olma hakkına sahip olan tek gruptur.
3. 2026 Denklik ve Unvan Karmaşası: Kimler Uzman Olamaz?
Sektörde en çok yapılan hata, bazı branşların "teknik" sanılarak kurslara kayıt yaptırmaya çalışmasıdır. Aşağıdaki bölümler (mevzuat değişmediği sürece) İSG uzmanı olamazlar:
İşletme, İktisat ve Kamu Yönetimi mezunları.
Sağlık Yönetimi mezunları (DSP olabilirler ancak uzman olamazlar).
Laborantlar veya Veteriner Hekimler.
Eczacılar.
Önemli Uyarı: 2026 yılında İSG-KATİP sistemi YÖKSİS ile tam entegre çalışmaktadır. Diplomanızda yukarıdaki "uygun" ibarelerinden biri geçmiyorsa, sistem kurs kaydınızı otomatik olarak reddedecektir.
4. Yurtdışı Diploma Denklik Süreçleri
Yurt dışında mühendislik veya fen bilimleri eğitimi almış adayların, Türkiye’de İSG uzmanı olabilmeleri için öncelikle YÖK (Yükseköğretim Kurulu) üzerinden diploma denklik belgesi almaları zorunludur. Denklik belgesi olmayan bir yabancı diplomanın, Bakanlık nezdinde geçerliliği yoktur.
5. 2026 Kariyer Projeksiyonu: Uzman Olduktan Sonra Sizi Ne Bekliyor?
İSG uzmanı olmaya hak kazandıktan sonra önünüzde üç farklı seviye bulunmaktadır:
C Sınıfı (Az Tehlikeli): Ofisler, perakende mağazaları, okullar.
B Sınıfı (Tehlikeli): İmalathaneler, atölyeler, lojistik depoları.
A Sınıfı (Çok Tehlikeli): İnşaatlar, madenler, ağır sanayi.
Sıkça Sorulan Sorular (FAQ)
1. İSG uzmanı olmak için yaş sınırı var mı? Hayır, yasal olarak İSG uzmanı olmak için bir üst yaş sınırı yoktur. Emeklilikten sonra da bu mesleği başarıyla icra eden binlerce profesyonel bulunmaktadır.
2. Açıköğretim mezunları İSG uzmanı olabilir mi? Evet, eğer mezun olduğunuz bölüm (Örn: İSG Ön Lisans veya Fizik/Kimya/Biyoloji) teknik eleman statüsündeyse ve üniversiteniz YÖK onaylıysa açıköğretim mezunu olmanız engel teşkil etmez.
3. Uzmanlık sınıfları arasında (C'den B'ye) geçiş nasıl yapılır? 2026 mevzuatına göre C sınıfı uzman olarak 3 yıl fiilen görev yapıp Bakanlıkça onaylı eğitim aldıktan sonra B sınıfı sınavına girebilirsiniz. Yüksek lisans yapanlar için bu süreler kısalmaktadır.
4. Sertifika ücreti ne kadar? Sertifika ücreti her yıl Bakanlıkça güncellenir. 2026 yılı için bu tutarın Ziraat Bankası "Kurumsal Tahsilat" hesabına yatırılması gerekmektedir.
5. Diploması uygun olmayanlar ne yapmalı? Eğer diploması uygun değilse ancak bu sektörde çalışmak istiyorsa, adaylar İSG Ön Lisans veya Lisans programlarını tamamlayarak sürece baştan dahil olabilirler.